THÔNG TIN KHOA HỌC – TÁC DỤNG CỦA HOA HÒE

Hoa hòe (Sophora japonica) thuộc họ Đậu (Fabaceae) được trồng rộng rãi ở các tỉnh phía Bắc. Từ năm 1978, cây được đưa vào các tỉnh Tây Nguyên, ven biển miền Trung sau lan ra các tỉnh phía khác. Những tỉnh trồng nhiều hòe hiện nay là Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Sơn La,… Trên thế giới hòe cũng được trồng ở Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước khác. Từ lâu dân gian đã sử dụng các bộ phận của cây hoa Hòe làm thuốc gồm: nụ hoa, hòe hoa, quả, lá phơi và sấy khô.

Đặc điểm thực vật

Hòe thuộc loại cây nhỡ thường xanh, cao 5-7m, có khi đến 10m. Thân có vỏ hơi nứt nẻ và cành nằm ngang. Cành hình trụ, nhẵn, màu lục nhạt, có những chấm trắng. Lá dạng lá kép lông chim lẻ, mọc so le, 11-17 lá chét mọc đối, hình bầu dục – thuôn, gốc tròn, đầu hơi nhọn, dài 3-4.5cm, màu lục nhạt, mặt dưới có lông. Cụm hoa mọc ở đầu cành thành chùm dài 20cm, phân nhánh nhiều, hoa nhỏ màu trắng hoặc vàng nhạt. Đài hoa hình chuông, cánh hoa có móng, cánh hoa màu vàng nâu, đài hoa vàng xám.

Thành phần hóa học của cây Hoa Hòe

Nụ hòe là bộ phận có hàm lượng rutin cao nhất trong số bộ phận của cây hoa Hòe. Theo dược điển Việt Nam II (tập 2 và 3) quy định hàm lượng rutin phải đạt 20%. Với nụ hòe Việt Nam, hiệu suất chiết suất có thể đạt tới 34%. Hòe nếp chứa nhiều rutin (44%) hơn hòe tẻ (40.6%). Theo kinh nghiệm của Thái Bình – nơi trồng hòe nhiều nhất cả nước chỉ cách phân biệt hòe nếp và hòe tẻ. Hòe nếp với đặc điểm hoa to, nhiều, đều, nở cùng một lúc, có màu nhạt, cuống ngắn. Cây phát triển nhanh, thân nhiều cành. Trong khi hòe tẻ có đặc điểm hoa nhỏ, thưa thớt, không đều, nở nhiều đợt, có màu sẫm hơn, cuống dài. Cây vồng cao, phân ít cành.

Nụ hòe là bộ phận có hàm lượng rutin cao nhất.

Độ tan của Rutin là: 1g/200ml nước sôi, 1g/8000ml nước ở nhiệt độ thường, 1g/7ml methanol. Chiết xuất rutin khá đơn giản, căn cứ vào độ tan của nó. Phương pháp đơn giản được biết đến là chiết bằng nước nóng, rồi để lạnh, rutin sẽ tách ra. Hiệu suất chiết rutin cao nên trên thị trường, có rất nhiều công ty dược sản xuất trên quy mô công nghiệp các dạng viên nén, viên nang với thành phần chính là Rutin.

Tác dụng dược lý

– Hạ đường huyết: có rất nhiều nghiên cứu trên thế giới chứng minh tác dụng hạ đường huyết của rutin. Các nghiên cứu này báo cáo tác dụng hạ đường huyết trong một giới hạn liều rộng 5-100mg/kg với các đường dùng khác nhau (uống hoặc tiêm trong màng bụng)

Trong mô hình streptozotocin (STZ) thử nghiệm trên chuột mắc bệnh tiểu đường type 1, uống 50 hoặc 100 mg/kg rutin. Kết quả giảm đáng kể chỉ số đường huyết lúc đói (FBG) và HbA1c. Tác dụng hạ đường huyết cũng được ghi nhận sau khi tiêm rutin qua màng bụng với liều 50mg/kg. Có 1 vài báo cáo cho kết quả tương phản về tác dụng hạ đường huyết với liều dưới 50mg/kg trên động vật mắc tiểu đường type 1. Trong khi một số nghiên cứu báo cáo rằng liều 5 – 40 mg/kg rutin làm giảm mức đường huyết khi đói, hai nghiên cứu khác cho thấy liều 10-25 mg/kg không có tác dụng hạ đường huyết đáng kể.

Cơ chế hạ đường huyết của rutin: giảm hấp thu glucose tại ruột non bằng cách ức chế enzyme ?-glucosidases và ?-amylase (enzyme thủy phân carbohydrates tại ruột non). Khả năng ức chế maltase và glucoamylase của rutin yếu hơn acarbose nhưng ức chế isomaltase mạnh hơn. Do đó, rutin giảm mạnh đường huyết sau ăn.

Hoa Hòe có cơ chế hạ đường huyết.

Cơ chế thứ 2, rutin kích thích tuyến tụy tiết insulin và tăng vận chuyển đường vào trong tế bào.

Rutin cũng làm tăng biểu hiện của PPARγ – cần thiết cho sự nhạy cảm insulin và cân bằng đường huyết do tăng nhu cầu sử dụng glucose tế bào. Do đó cải thiện tình trạng kháng insulin và tăng vận chuyển glucose vào trong tế bào xương, cơ và mô mỡ.

Rutin ức chế enzyme glucose-6 phosphatase tham gia vào quá trình tổng hợp glucose tại gan.

Rutin ức chế quá trình tân tạo đường từ acid béo, acid amin và lactate trong tế bào.

– Hạ huyết áp, cholesterol máu: dịch chiết từ nụ hoè, bằng đường tiêm tĩnh mạch trên chó đã gây mê, có tác dụng hạ huyết áp rõ rệt. Trên chuột cống trắng cao huyết áp di truyền, rutin tiêm tĩnh mạch với liều 1mg/kg cũng có tác dụng hạ huyết áp.

Nhiều bệnh nhân tiểu đường với Triglyceride, LDL cao và HDL thấp. Mặc dù điều trị với statins, fibrates và các thuốc hạ lipid khác nhưng nhiều bệnh nhân không đạt được giá trị LDL < 70mg/dL. Cơ chế hạ cholesterol máu được chứng minh do rutin ức chế hấp thu cholesterol tại ruột. Trong một thử nghiệm lâm sàng không đối chứng của Sattanathan et al, viên uống rutin 500mg trong 60 ngày cho 30 bệnh nhân. Kết quả cho thấy rutin làm giảm đáng kể mức đường huyết khi đói, LDL cholesterol. Rutin tăng nhẹ HDL cholesterol nhưng không làm giảm TG, TC, VLDL cholesterol. hồi phục tính đàn hồi của mao mạch.

– Tăng trương lực tĩnh mạch, củng cố sức bền thành mạch

Những tác dụng khác:

– Chống viêm

– Bảo vệ cơ thể chống chiếu xạ

– Cầm máu

– Chống kết tập tiểu cầu

– Bảo vệ gan

Ứng dụng hoa Hòe trong điều trị đái tháo đường

Đái tháo đường là gánh nặng với xã hội Việt Nam, là nguyên nhân đứng hàng thứ 3 gây tử vong sau bệnh tim mạch và ung thư. Cho đến nay, rất nhiều thuốc tân dược được sử dụng trong điều trị đái tháo đường. Bên cạnh ưu điểm cho tác dụng hạ đường huyết nhanh và cải thiện triệu chứng lâm sàng, các thuốc tân dược có nhược điểm là nhiều tác dụng phụ (dị ứng, rối loạn tiêu hóa, tăng men gan,…). Cộng thêm khi sử dụng thời gian dài bệnh nhân có xu hướng phải tăng liều sử dụng thuốc. Các thuốc tây y không có tác dụng đồng thời gồm hạ cholesterol máu, hạ huyết áp và phòng ngừa biến chứng. Do vậy, song song với sự phát triển của các thuốc tân dược, việc ứng dụng các thuốc có nguồn gốc dược liệu là xu hướng của y học ngày nay.

Ứng dụng Hoa Hòe trong sản phẩm Insutrix hiệp đồng 3 loại được liệu quý.

Kết hợp hoa Hòe, Nghệ, lá Mã đề trong hỗ trợ điều trị tiểu đường type 2

Mới đây, các nhà khoa học từ đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh đã công bố sản phẩm Insutrix với sự kết hợp đầu tiên bộ 3 dược liệu hoa Hòe, Nghệ và lá Mã đề trong hỗ trợ tiểu đường. Bên cạnh hoa Hòe, Nghệ và mã đề cũng là những dược liệu rất quen thuộc trong dân gian với tác dụng hạ đường huyết, hạ cholesterol máu, thúc đẩy lành thương, chống oxy hóa và ngăn ngừa biến chứng tiểu đường. Sự kết hợp này đã mang lại tác dụng hiệp đồng hạ đường huyết của Insutrix được chứng minh trong nghiên cứu tiền lâm sàng tương đương thuốc tân dược.

Hoa Hòe là một dược liệu quý cần được bảo tồn và nhân giống. Tại Việt Nam, đã có nhiều vùng trồng Hòe theo tiêu chuẩn GACP-WHO. Các loại chế phẩm phổ biến hiện nay từ hoa Hòe: dược liệu thô, trà túi lọc, cao dược liệu, viên nang.

Địa chỉ văn phòng: 263/4 Nguyễn Văn Đậu, Phường 11, Quận Bình Thạnh, TPHCM.
Điện thoại: 1900 234 564
Email: cellchainvietnam@gmail.com
Website: http://www.cms.stellakinetics.com/lipitrix/